موزاییکی از اشکال چندگانه سینمای معاصر در جشنواره لوکارنو ۲۰۲۴

هفتاد و هفتمین دوره جشنواره فیلم لوکارنو قرار است مانند همیشه جسورانه، مبتکرانه و پر جنب و جوش باشد، با برنامه ای که سینما را درگیر گفت‌وگو با حال، تاریخ و آینده خود و همچنین با سایر اشکال هنری خواهد دید.

امسال جایزه تعالی دیوید کامپاری به ملانی لوران و گیوم کانه اهدا می شود. این جایزه بزرگ جشنواره فیلم لوکارنو هر سال به هنرمندانی با حرفه‌ای خارق‌العاده تعلق می گیرد که در شب افتتاحیه جشنواره، ۷ آگوست اهدا خواهد شد.

لوران و کانت به فهرستی بلندبالا از برندگان جوایز معتبری می‌پیوندند که قبلاً برای دوره هفتاد و هفتم اعلام شده بود: شاهرخ خان برای گردشگری، جین کمپیون جایزه افتخار، بن برت جایزه ویژن، کلود. باراس جایزه کودکان لوکارنو، استیسی شر جایزه رایموندو رزونیکو و ایرنه جیکوب جایزه کلوپ پلنگ.

جیونا نازارو مدیر هنری جشنواره فیلم لوکارنو با تاکید بر این که از انتخاب خود برای هفتاد و هفتمین دوره لوکارنو، که بهترین فیلم‌سازی معاصر را نشان می‌دهد، بسیار هیجان‌زده و خوشحال است، افزود: ما در برجسته کردن آثاری که در عین گسترش امکانات سینما، آگاهانه سعی دارند تا به ایجاد گفت وگوی معنادارتر با مخاطب بپردازند، دقت ویژه‌ای کرده‌ایم. برای همین هم این جشنواره همچنان خود را به عنوان بستری برای گفت و گوهای متقاطع ارایه می‌کند. انتخاب امسال، همانطور که انتظار می‌رفت بر سینماگران مؤلف سرشناس تکیه دارد و در عین حال کارگردانان جدیدی را نیز معرفی می‌کند که مطمئنیم در آینده نقش مهمی در فیلم هایشان خواهند داشت.

جیونا نازارو مدیر هنری جشنواره لوکارنو درباره این دوره جشنواره که بدون حضور هیچ فیلم آمریکایی برگزاری می‌شود، با ورایتی صحبت کرد.

امسال فیلم‌های جدیدی از کارگردان‌های مولف مانند هونگ سانگ سو، وانگ بینگ و بن ریورز در بخش رقابتی برای کسب پلنگ طلایی جشنواره به نمایش درمی‌آید و در کنار آن‌ها حضور کارگردان‌های تازه‌وارد و کمتر شناخته شده می‌تواند به اکتشافات احتمالی منجر شود. مدیر هنری جشنواره فیلم لوکارنو از این ترکیب به عنوان موزاییکی که اشکال چندگانه سینمای معاصر را منعکس می‌کند، یاد کرده است.

نازارو درباره انتخاب‌های امسال به عنوان دوره‌ای بلندپروازانه به سوال‌ها چنین پاسخ داد:

*درباره فیلم افتتاحیه امسال «سیل» ساخته کارگردان ایتالیایی جانلوکا آیودیس که درباره آخرین روزهای لویی شانزدهم و ماری آنتوانت قبل از اعدام، با بازی ملانی لوران و گیوم کانه فرانسوی که در جشنواره تجلیل هم می‌شوند، بگویید.

«سیل» فیلمی است که انتظار برای تماشایش بالاست و دومین اثر کارگردانی ایتالیایی است که با یک فیلم بسیار شخصی و قدرتمند درباره گابریله دانونزو [شاعر پروتوفاشیست ایتالیایی] خود را نشان داد. این فیلم یک حال و هوای قوی معاصر دارد و درباره این است که وقتی تاریخ در خانه‌تان را می‌کوبد و شما لزوماً نمی‌دانید چه اتفاقی برایتان می‌افتد، یعنی چه؟ جذابیت اصلی فیلم همین است. ۲ بازیگر فوق‌العاده هم دارد. بازی در یک درام با لباس و کلاه‌گیس و غیره کار سختی است و در عین حال با حسی بسیار معاصر، کاملا متقاعد کننده است.

* «سیل» در پیازا گرانده پخش می‌شود، درست مثل «ریتا» اولین تجربه کارگردانی پاز وگا با پس‌زمینه‌ مسابقات قهرمانی فوتبال اروپا در اسپانیا. می‌شود در این باره کمی توضیح دهید؟

خب، در واقع یک فیلم بسیار صمیمی است. همچنین یک تجربه کارگردانی بسیار شخصی است و سوپراستاری مانند پاز وگا که نامش با فیلم‌های آلمادوار یا فیلم‌های متفاوت گره خورده است به عنوان یک فیلمساز واقعی ظاهر می‌شود. اغلب وقتی بازیگر مشهوری پشت دوربین می‌رود و در فیلم بازی هم می‌کند، سعی می‌کند از این جایگاه بهترین استفاده را برای خودش ببرد. اما پاز وگا واقعاً در خدمت شخصیت‌هایش کار کرده است. او کاری را انجام می‌دهد که فیلمسازان بزرگ انجام می‌دهند و در خدمت به داستان، خودش نامریی می‌شود.

*در بخش رقابتی امسال ۴ اثر اول جای دارد که همگی ساخته کارگردان‌های زن هستند. این انتخاب به وضعیت فعلی فیلم‌های مستقل به کارگردانی زنان ربطی دارد؟

خوب، در مقایسه با سال پیش، فیلم‌های کمتری از کارگردان‌های زن دریافت کردیم. از طرفی در بخش انتخاب هم به این عامل توجه داشتیم؛ نه این که بخواهیم تلاش کنیم تا این عدم تعادل را رفع کنیم، یا تلاش کنیم به نوعی سهمیه یا هر چیز دیگری برای آن‌ها در نظر بگیریم. می‌دانم که این یک سراشیبی لغزنده است. ما مثل همیشه فیلم به فیلم صرفاً براساس شایستگی دست به انتخاب زدیم. خب برخی از فیلم‌های قابل‌توجه‌تر توسط زنان کارگردانی شده بودند. به عنوان مثال، فیلم «سمی» ساخته سائوله بلووایته کارگردان لیتوانیایی. یا «آتش باد» ساخته کارگردان پرتغالی مارتا ماتئوس، یا فیلم ایتالیایی «بی وزن» ساخته سارا فگایر. یا فیلم «مادرها انجام نمی‌دهند» ساخته مار کول فیلمساز اسپانیایی که البته اولین فیلم بلندش نیست. خب اینها از قوی‌ترین آثار در بخش رقابت بین‌المللی هستند.

*امسال هیچ فیلم آمریکایی در بخش رقابتی ندارید. آیا این نشان دهنده چیزی درباره وضعیت سینمای مستقل در آمریکاست؟

نه اینطور نیست ما یک فیلم آمریکایی در بخش سینماگران حال حاضر داریم که اولین فیلم کورتنی استفنز با عنوان «اختراع» است و البته فیلم‌های آمریکایی دیگری در همه بخش‌ها داریم. در مورد بخش رقابتی، درست است، فیلمی از آمریکا نداریم که سال گذشته داشتیم. مساله این است که بیشتر فیلمسازان مستقل آمریکایی می خواهند فیلمشان اولین نمایش جهانی خود را در جشنواره‌ای آمریکایی داشته باشد، که برای آنها از نظر فروش، توزیع و استراتژی‌های اکران منطقی است.

*البته امسال به صنعت فیلم آمریکا توجه کرده‌اید، یعنی استیسی شر تهیه کننده «پالپ فیکشن» و بن برت طراح صدای «جنگ ستارگان».

بله ما کاملاً به صنعت فیلم آمریکا توجه داریم و این را نمی‌گویم چون امسال حداقل حضور آمریکا را داشتیم. خیلی ساده بخش رقابتی ما شامل اولین نمایش‌های جهانی است. ما فیلم‌های زیادی تماشا کردیم و کاملا اتفاقی امسال هیچ ورودی از آمریکا نداشتیم اما ما با ۴۴ فیلم مروری بر فیلم‌های کلمبیا پیکچرز را در صدمین سالگردش در بخشی با عنوان «بانوی با مشعل» داریم و فکر می‌کنم فیلم‌های زیادی در این بخش هست که حتی تماشاگران آمریکایی هنوز آن‌ها را ندیده‌اند.

همچنین می‌خواهم به این نکته اشاره کنم که اگر اشتباه نکنم، ما اولین جشنواره‌ای هستیم که داریم به یک صدابردار مثل بن برت جایزه حرفه‌ای می‌دهیم. فکر می‌کنم این اولین بار است که از خالقی که با صدا سر و کار دارد با یک جایزه بزرگ در جشنواره‌ای تجلیل می‌شود. فکر می‌کنم باید به این کار افتخار کرد.

امسال ۱۸ فیلم، از جمله ۶ فیلم اول در پیاز گرانده سینمای روباز لوکارنو که هر شب ۸۰۰۰ تماشاگر را در خود جای می‌دهد، نمایش داده می‌شوند.